Muziektheaterproductie 'Hengelo Heroes, vrede en vrijheid

13 & 14 maart 2024 - Muziektheaterproductie 'Hengelo Heroes, vrede en vrijheid

Heroes kwamen in opstand en bevochten het regime voor burgerrechten en democratie verhalen, beelden, een ooggetuige en muziek doen het verhaal vanaf de Hengelose April-Mei staking in 1943 doorgetrokken naar het Berlijn van 1953, Poznań en Budapest in 1956. 

Lees meer over Hengelo Heroes op deze website. 

Journalist en onderzoeker Nikki Sterkenburg houdt voor de tweede Hazemeijerlezing een pleidooi tegen onverschilligheid, waarbij ze het verzetsverhaal van haar familie verbindt aan haar drive om te wijzen op het gevaar van normalisering van extreemrechts gedachtegoed.

3 april 2024 | Hazemeijerlezing Nikki Sterkenburg

Journalist en onderzoeker Nikki Sterkenburg houdt voor de tweede Hazemeijerlezing een pleidooi tegen onverschilligheid, waarbij ze het verzetsverhaal van haar familie verbindt aan haar drive om te wijzen op het gevaar van normalisering van extreemrechts gedachtegoed. Moderator Henk Nijhof gaat in gesprek met publiek en Nikki Sterkenburg. Burgemeester Schelberg houdt een korte openingstoespraak. Deze lezing is in samenspraak met Stichting Vrijheidscollege georganiseerd en vindt plaats in de theaterzaal van Oyfo op 3 april 2024. Aanvang 19.30 uur. 

Nikki Sterkenburg (1984) is plaatsvervangend hoofd Analyse Nationale Veiligheid bij de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en bestuurslid bij het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Ze studeerde Nederlands, Religiestudies en Journalistiek. Daarnaast werkte ze ruim tien jaar als onderzoeksjournalist voor onder meer Elsevier en Vrij Nederland. Als journalist en onderzoeker bracht Sterkenburg drie jaar intensief door met extreemrechtse bewegingen. Daarover schreef ze, naast haar proefschrift, ook het boek Maar dat mag je niet zeggen, dat lovende recensies ontving. In 2017 won ze de Mercur voor Tijdschriftreportage van het Jaar voor haar artikel over de Nederlandse altright-beweging.

De toegang is gratis. Reservering is noodzakelijk in verband met het aantal plaatsen. Kaarten kunnen gereserveerd worden via bernhardsontmoeting@gmail.com

De Hazemijerlezing is een jaarlijkse lezing ter nagedachtenis aan de Hazemeijer Verzetsgroep. Tachtig jaar geleden viel de Duitse Sicherheitsdienst binnen bij het toenmalige Hazemeijer, tegenwoordig Thales. Bij die actie werden 22 werknemers opgepakt en meegenomen. Zes van hen werden later geëxecuteerd. Herman Reef kwam in kamp Vugt terecht en overleefde als enige van de Hazemijer groep dit drama. 

De Hazemeijer lezing is bedoeld om mensen bewuster te maken van hun vrijheid en van de beperkingen die mensen hadden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dat het niet alleen iets is van toen, ook nu zijn er mensen die niet zo vrij zijn als wij.

Bij Museum Hengelo is de documentaire 'Wij gaan staken' te zien. Deze gaat over de April-meistakingen van 1943 en bestaat uit twee delen.

10 april 2024 | Film: Wij gaan staken

Bij Museum Hengelo is de documentaire 'Wij gaan staken' te zien. Deze gaat over de April-meistakingen van 1943 en bestaat uit twee delen. 

In het eerste deel (36 minuten) een interview met oud-burgemeester Frank Kerckhaert over de bombardementen in Hengelo, gevolgd door amateurbeelden over het dagelijks leven in Hengelo tijdens de Tweede Wereldoorlog, de bevrijding in april 1945 en de viering van Hengelo Herrezen in 1958. Ook beelden over de herdenking in 2018 van de April/Meistaking. In twee lezingen wordt teruggekeken op de organisatie en impact van de staking. Tenslotte in dit eerste deel een interview met Bita Röhl, kleindochter van F.M. Loep. Loep was destijds manager bij Stork. Hem werd door de Duitsers verweten dat hij passief reageerde op het uitbreken van de staking, en om die reden werd gefusilleerd.

In het tweede deel (52 minuten) van de documentaire heeft journalist Maartje van Weegen vijftig jaar na het uitbreken van de staking in één van de fabriekshallen van Stork een gesprek met vier personen die direct bij de stakingen in 1943 betrokken waren; Femy Hoogeboom – Efftink (telefoniste bij Stork), Johannes Ballinga, Piet Jonker en Dirk Bakker. De stakingen zijn ook wel bekend als de Melkstaking in Noord-Nederland en de Mijnstaking in het zuiden van Nederland.

Tenslotte is de film ’Wally van Haal, bankier en verzetsleider’ te zien over het verzetswerk dat betaald moest worden. De film toont hoe en door wie dat werd georganiseerd.

Reserveren kan via info@museumhengelo.nl of 074 - 259 4216. 

10 april om 19.30 uur, 26 april om 14.30 uur

Expositie STRIJDBAAR. Vrouwen tijdens de April-meistakingen

20 april t/m 4 mei | Expositie Strijdbaar

Het jaarthema voor 2024 is gericht op de rol en betrokkenheid van de vrouwen tijdens de April meistakingen in 1943, zowel vanuit het verzet als het thuisfront. De tentoonstelling en de andere activiteiten zullen hier aandacht aan geven.

In het Dienstgebouw van Stork wordt een tentoonstelling gehouden waarbij dit jaar wordt ingezet op de rol van vrouwen in het verzet, meer speciaal tijdens de stakingsdagen zelf. Maar ook hun rol op het werk en thuis. 

De tentoonstelling is dagelijks geopend van zaterdag 20 april t/m zaterdag 4 mei van 12 tot 17 uur. De ingang is bij de voormalige portiersloge van Stork aan het Industrieplein 3. 

Bezoekers krijgen o.a. de gelegenheid, onder leiding van een gids, de originele stakingsroute te lopen in de gebouwen van Stork.

20 & 27 april Historische Stakingsroute Hengelo

Bezoekers krijgen de gelegenheid, onder leiding van een gids, de originele stakingsroute van de April-meistakingen 1943 te lopen in de gebouwen van Stork. De wandeling duurt ongeveer 45 minuten en is gratis toegankelijk. De stakingswandelroutes starten telkens bij de ingang van Stork. Alle informatie volgt ook nog per mail. 

Aanmelden via de website van Theatergroep Barst. 

Prof. dr. Marjan Schwegman houdt een lezing over het thema ‘Vrouwen in verzet.’ Ze is oud-directeur van het NIOD Instituut voor oorlogs- holocaust- en genocidestudies in Amsterdam.

23 april 2024 | Lezing Verzwegen vrouwen in verzet

Over de rol van vrouwen tijdens de bezettingsjaren 1940-1945 is nog steeds weinig bekend. Ook het aandeel van vrouwen tijdens de April-meistakingen van 1943 is onderbelicht gebleven. De tentoonstelling ‘STRIJDBAAR -Vrouwen tijdens de April-meistakingen 1943’ wil hierin verandering brengen. Op 23 april verzorgt prof. dr. Marjan Schwegman een lezing over het thema ‘Vrouwen in verzet.’ Ze is oud-directeur van het NIOD Instituut voor oorlogs- holocaust- en genocidestudies in Amsterdam. 

Op 9 mei 1944 spreekt koningin Wilhelmina via Radio Oranje bezet Nederland toe. Ze richt zich onder meer:  

‘tot de vrouwen en moeders onder u. Ik ken uw onovertroffen moed en volharding, alle beproevingen te dragen en alle offers te brengen, ook de allerzwaarste; het afstaan van hen, die u het liefste zijn, gesterkt door datzelfde visioen, dat velen van hen in den dood heeft medegenomen.

Steeds tot steun van uw gezin, steeds de stille kracht achter alles, en dit in het verborgen en zonder eenigen ophef. Als eenmaal alles wat gij deedt en geduld en doorstaan hebt, bekend zal worden en de geschiedenis van dezen verschrikkelijken tijd te boek ge¬steld zal zijn, dan eerst zal ten volle blijken de grootte van uw aandeel in de overwinning en zal dit een van de schoonste, aan diep menschelijk gevoel rijkste bladzijden van dit tijdperk beslaan.’

Maar, stille kracht of niet, na de bevrijding gaat alle aandacht uit naar het moedige verzet van mannen. Het aandeel van vrouwen wordt ondergewaardeerd. Dat zij bijvoorbeeld als koerierster ook grote risico’s hebben gelopen, blijft buiten beschouwing. Hun rol wordt vaak gekarakteriseerd als ‘ondersteunend’, en in verzetskringen wordt er vaak laatdunkend over gesproken. Dan heten de vrouwen ‘juffies’, ‘meisjes’ of ‘tikjuffies.’

Marjan Schwegman, oud-directeur van het NIOD en oud-hoogleraar Politieke Cultuur aan de Universiteit Utrecht, verricht al vele jaren onderzoek naar de rol van vrouwen in het verzet en de cultuur van (ver)zwijgen daaromheen. Ook heeft ze eerder gepleit voor een ruimere definitie van het begrip verzet dan haar verre voorganger Loe de Jong. In haar lezing op 23 april gaat ze in op al deze thema’s.

Kaarten voor deze avond zijn verkrijgbaar via Schouwburg Hengelo. 

De bezoekers kunnen voorafgaand aan de lezing en ook na afloop de tentoonstelling ‘STRIJDBAAR -Vrouwen tijdens de April-meistakingen 1943’ bezoeken.

Gratis, wel even reserveren via info@museumhengelo.nl

De lezing bij Museum Hengelo geeft inzicht in het ontstaan van de staking bij Stork in Hengelo op 29 april en het verloop van de stakingen door heel Nederland.

24 april 2024 | Lezing April-meistakingen

De lezing bij Museum Hengelo geeft inzicht in het ontstaan van de staking bij Stork in Hengelo op 29 april en het verloop van de stakingen door heel Nederland. De stakingen werden de grootste tijdens de Tweede Wereldoorlog tegen de Duitsers en zorgden voor een keerpunt in de houding van de Nederlanders naar de Duitsers. Aandacht wordt gegeven aan de aanleiding tot de staking, aan de hoofdrolspelers, aan de publiciteit, aan het verloop van de staking naar het Noorden “de Melkstaking” en het Zuiden “de Mijnstaking”en de zware reacties van de Duitsers op de stakingen. Ook wordt aandacht gegeven aan het monument achter het station, op het Industrieplein en aan de herdenking in 2023.

Tegelijk met de lezing wordt de tentoonstelling over de April-meistakingen 1943 geopend. Deze tentoonstelling bestaat uit panelen in het auditorium en 2 tafels met persoonlijke en officiële papieren van een Hengeloër die opgeroepen is voor de Arbeitseinsatz in Duitsland, maar ook opgeroepen werd om als burgerwacht de spoorlijn Hengelo-Enschede te bewaken tegen sabotage.

De lezing wordt gegeven door Hans de Gruil en Hans Beerens. 

De jaarlijkse herdenking van de April-meistakingen van 1943 op het Industrieplein in Hengelo.

29 april 2024 | Herdenking April-meistakingen 1943

Op maandag 29 april 2024 vindt in Hengelo de jaarlijkse herdenking plaats van het uitbreken van de April-meistakingen 1943 en herdenken we de slachtoffers van deze stakingen.

Graag nodigen wij u uit om deze herdenking bij te wonen, die plaatsvindt bij het monument op het Industrieplein achter het station in Hengelo om 14.00 uur. 

Inloop vanaf 13.30 uur. Er zijn zitplaatsen aanwezig.

Onder de titel ‘Vrijheid2’ is ruimtelijk werk te bekijken op de vijver in het Prins Bernhardplantsoen.

Kunst op de vijver: Vrijheid 2

Stichting Bernhards Ontmoeting organiseert, dit jaar voor de zevende keer, de expositie Kunst op de Vijver. Onder de titel ‘Vrijheid2’ is ruimtelijk werk te bekijken op de vijver in het Prins Bernhardplantsoen.

Evenals vorig jaar is Vrijheid weer het thema voor deze expositie van Kunst op de Vijver. Vrijheid is iets van alle tijden en moet gekoesterd worden. Met deze expositie willen we aandacht blijven vragen voor de voortdurende strijd voor gelijke rechten en vrijheid. Iedere kunstenaar kijkt op haar eigen wijze naar het thema Vrijheid. Met als resultaat een aantal zeer uiteenlopende werken.

Geke Buis heeft als curator van deze expositie de kunstenaars Karen Boersma, Martha Lucía Inagán, Hiske Loomans-de Sonnaville, Arletta Wawrzyniak, José Maria Verstappen en Karin Wijnand gevraagd hun eigen kijk op vrijheid vorm te geven voor deze expositie.

2, 16 en 18 mei, 22 en 29 juni, 11, 13 en 18 juli, 5, 7, 12, 19, 21, 26 en 28 september

Loop mee met de Verhalenkraal langs de locaties van Stork.

mei t/m september 2024 | Wandeling in het spoor van Stork

Start achter het station bij ingang Metropool

Loop mee met de Verhalenkraal langs de locaties van Stork. Onderweg hoor je mooie verhalen over de locaties waar je langs komt. 

Aanmelden voor de wandeling kan via Storkverhalen@gmail.com. 

Bezoekers krijgen de gelegenheid, onder leiding van een gids, de originele stakingsroute te lopen in de gebouwen van Stork.

4 mei 2024 | Historische stakingsroute Hengelo

Bezoekers krijgen de gelegenheid, onder leiding van een gids, de originele stakingsroute te lopen in de gebouwen van Stork. De wandeling duurt ongeveer 45 minuten en is gratis toegankelijk. De stakingswandelroutes starten telkens bij de ingang van Stork. Alle informatie volgt ook nog per mail.

Aanmelden via de website van Theatergroep Barst.

Op 5 mei vieren zij dan ook de vrijheid bij Wapen van Hengelo en staan ze stil bij allen die omgekomen zijn voor onze vrijheid.

5 mei 2024 | Vrijheidssoep

Twee hoteliers van verschillende generaties delen samen één verhaal. Zij is al decennia hotelier in Amsterdam en hij inmiddels tien jaar in Twente. Zij kent het verhaal van haar grootouders en hij is sinds een half jaar de uitbater van een belangrijk onderdeel van het verhaal. Op 5 mei brengen zij dit, tijdens de viering van de vrijheid, samen met Vrijheidssoep bij Wapen van Hengelo.

Brita Rohl, kleindochter van een oud ingenieur van firma Stork en hotelier in Amsterdam, heeft nauw contact met Nationaal comité 4 en 5 mei en Alco van Berkel, hotelier in Twente en sinds september 2023 de uitbater van Wapen van Hengelo. Ze kennen elkaar al jaren uit de hotelwereld, maar ‘haar’ verhaal en ‘zijn’ gebouw brengen de geschiedenis samen.

Het huidige Wapen van Hengelo, was in de oorlogsjaren het verenigingsgebouw, van de Firma Stork. Stork heeft in de oorlog een belangrijke rol gespeeld. Terwijl de bezetter geen weerwoord toeliet, was het de firma Stork die in 1943 vanuit Hengelo heel veel fabrieken en fabrieksarbeiders door het hele land opriep tot staking. Beter bekend als de De April-Meistaking. 

De grootvader van Brita, was ingenieur bij Stork en tevens goed bevriend met directeur Frans Stork. Door de staking zijn beide heren opgepakt. Frans Stork is vrij gelaten, maar de grootvader van Brita is na verhoor afgevoerd naar de bossen van Twickel, waarschijnlijk  tegenover Carelshaven, een andere uitspanning van Alco. Er is nooit meer iets van haar schoonvader vernomen.

Beide hotelo’s zijn het erover eens dat deze verhalen niet verloren mogen gaan en verteld moeten blijven worden. Vanuit hun professie weten ze dat aan tafel zitten en samen eten verbind en je dan verhalen het beste deelt. 

Op 5 mei vieren zij dan ook de vrijheid bij Wapen van Hengelo en staan ze stil bij allen die omgekomen zijn voor onze vrijheid. Euwe de Jong zal als nabestaande van De April-Meistaking het woord nemen, waarna onder het genot van de Vrijheidssoep verhalen met elkaar gedeeld kunnen worden. Belangstellende voor deze middag kunnen zich aanmelden via de site van Wapen van Hengelo www.wapenvanhengelo.com of een mail sturen naar: info@wapenvanhengelo.com 

Bekijk de evenementen die in het teken staan van de herdenking Hengelose April-meistakingen 1943.

Maart

April

Muziektheaterproductie 'Hengelo Heroes, vrede en vrijheid

HAZEMEIJERLEZING: Nikki Sterkenburg

Film: Wij gaan staken

Expositie STRIJDBAAR. Vrouwen tijdens de April-meistakingen

Historische stakingsroute Hengelo

Lezing Verzwegen vrouwen in verzet

Lezing April-Meistakingen

Herdenking April-meistakingen 1943

Mei

Kunst op de vijver: Vrijheid2

Wandeling 'In het spoor van Stork'

Historische stakingsroute Hengelo

Vrijheidssoep